Aig lorg le Gàedhlig Caraliana
*** Beag-Fhaclair Lorg ***
A mhic an Diuc: duine duilich, duine brónach
Mhic an Diuc: Mhic an diabhail
– tha sin mu diuc Árra Gháidheal.
Creag: abhainn carraige no sruth carraige
Nìoch: neadan / nead
Duile: daoine, duine
Maol: bó / tarbh gun adharc
*** ‘S mise Ciobha ***
‘S mise Ciobha Nic Ghille-Ghuirm agus ’s as Caraliana Tuath mi o dhúthchais. Thánaig chlann m’athair ri linn 1740an agus 1750an gu h-áiridh, agus thanaig clann mo mhàthair gu Caraliana eadar 1772 agus 1774 b’fheudar. Bha Gàedhlig an cànan mhór ag na muinntear Gáidhealach annseo sa Caraliana eadar 1730an (nuair a thánaig mhuid annseo) gu 1960an. Chuaidh Gàedhlig air rathad gu bàs annseo eadar 1960an gu 1990an agus bha mór an-truagh sin gun teagamh! Bha sin aimsear as dheidh Dàrna Cogamh na Dhà Ghall (1941 gu 1945) agus thánaig teilibhisean a-staigh gach aon dachaigh sa Ghaidhealtachd Caraliana ’nnsin. Thosaidh mi air an rathad seo dhà bliadhain o shoin a-nis sa 2020 ri linn an Tinneas Mhór no Cobhad 19. Thosaidh mi ’n obair do chur beo gu Gàedhlig Caraliana air ais a-rithist mar tha sin dual-chainnt mhath e fhé gun teagamh, agus bha sgríobh e air páipear sa chiad àm sa 1750 no mu sin. Rinn no sgríobh Dubhghall Mac Phàrlain sin ri linn turas garbh thairs na Farraige Mhóir a-muigh as Diùra gu Caraliana ’nnsin. Rugamh ’s togamh mi sa Caraliana ‘gus tha seo mo dhachaigh a-nis gu brách air fad. Cuiridh mi obair mór gu sábhail Gàedhlig Caraliana ’s bàs, agus do chur e air rathad gu beo air ais a-rithist le cuidich Dhia Mhór.
Le Ciobha Nic Ghille-Ghuirm
(Gàedhlig Caraliana)
***
Bid, bid, bidein, có chreach mo neadan? Ma ’s e duine mór e, cuiridh mi ’sa lón e; Ma ’s e duine beag e, cuiridh mi le creag e; Ma ’s duine gun chiall gun nàire, Fograidh mi aig a mhàthair fhéin e.
Le Ciobha Nic Ghille-Ghuirm
(Gàedhlig Caraliana)
***
Piop, piop, Cò creach mo nìoch? Ma’ s e duile beag, cuiridh mi sa bhog Ma’ s e duile mór, cuiridh mi ’sa creag.
Le Ciobha Nic Ghille-Ghuirm
(Gàedhlig Caraliana)
Tuilleadh Leugh leis an Artaigil às a LUD – Sgríobh Róimh – 05-22
Issuu (Digiteach) – https://issuu.com/lionra-uisge-dhearg/docs/lud_-_sgr_obh_r_imh_-_05-22
Magzter (Digiteach) – https://www.magzter.com/CA/L%C3%AConra-h-Uisge-Dhearg/LUD—Sgr%C3%ADobh-R%C3%B3imh/Lifestyle/1019834
Peecho (Corporra) – https://www.peecho.com/print/en/1146149
Patreon (Digiteach ⁊ Corporra) – https://www.patreon.com/posts/lud-sgriobh-01-67649378
Aig lorg le Gàeḋlig Caraliana
*** Beag-Ḟaclair Lorg ***
A ṁic an Diuc: duine duiliċ, duine brónaċ
Ṁic an Diuc: Ṁic an diaḃail
– ṫa sin mu diuc Árra Ġáiḋeal.
Creag: aḃainn carraige no sruṫ carraige
Nìoċ: neadan / nead
Duile: daoine, duine
Maol: bó / tarḃ gun aḋarc
*** ‘S mise Cioḃa ***
‘S mise Cioḃa Nic Ġille-Ġuirm agus ’s as Caraliana Tuaṫ mi o ḋúṫċais. Ṫánaig ċlann m’aṫair ri linn 1740an agus 1750an gu h-áiriḋ, agus ṫanaig clann mo ṁàṫair gu Caraliana eadar 1772 agus 1774 b’ḟeudar. Ḃa Gàeḋlig an cànan ṁór ag na muinntear Gáiḋealaċ annseo sa Caraliana eadar 1730an (nuair a ṫánaig ṁuid annseo) gu 1960an. Ċuaiḋ Gàeḋlig air raṫad gu bàs annseo eadar 1960an gu 1990an agus ḃa mór an-truaġ sin gun teagaṁ! Ḃa sin aimsear as ḋeiḋ Dàrna Cogaṁ na Ḋà Ġall (1941 gu 1945) agus ṫánaig teiliḃisean a-staiġ gaċ aon daċaiġ sa Ġaiḋealtaċd Caraliana ’nnsin. Ṫosaiḋ mi air an raṫad seo ḋà bliaḋain o ṡoin a-nis sa 2020 ri linn an Tinneas Ṁór no Coḃad 19. Ṫosaiḋ mi ’n obair do ċur beo gu Gàeḋlig Caraliana air ais a-riṫist mar ṫa sin dual-ċainnt ṁaṫ e ḟé gun teagaṁ, agus ḃa sgríoḃ e air páipear sa ċiad àm sa 1750 no mu sin. Rinn no sgríoḃ Duḃġall Mac Ṗàrlain sin ri linn turas garḃ ṫairs na Farraige Ṁóir a-muiġ as Diùra gu Caraliana ’nnsin. Rugaṁ ’s togaṁ mi sa Caraliana ‘gus ṫa seo mo ḋaċaiġ a-nis gu bráċ air fad. Cuiriḋ mi obair mór gu sáḃail Gàeḋlig Caraliana ’s bàs, agus do ċur e air raṫad gu beo air ais a-riṫist le cuidiċ Ḋia Ṁór.
Le Cioḃa Nic Ġille-Ġuirm
(Gàeḋlig Caraliana)
***
Bid, bid, bidein, có ċreaċ mo neadan? Ma ’s e duine mór e, cuiriḋ mi ’sa lón e; Ma ’s e duine beag e, cuiriḋ mi le creag e; Ma ’s duine gun ċiall gun nàire, Fograiḋ mi aig a ṁàṫair ḟéin e.
Le Cioḃa Nic Ġille-Ġuirm
(Gàeḋlig Caraliana)
***
Piop, piop, Cò creaċ mo nìoċ? Ma’ s e duile beag, cuiriḋ mi sa ḃog Ma’ s e duile mór, cuiriḋ mi ’sa creag.
Le Cioḃa Nic Ġille-Ġuirm
(Gàeḋlig Caraliana)
Tuilleaḋ Leuġ Leis an Artaigil às a LUD – Sgríoḃ Gaeḋealaċ – 05-22
Issuu (Digiteaċ) – https://issuu.com/lionra-uisge-dhearg/docs/lud_-_sgr_o_gae_eala_-_05-22
Magzter (Digiteaċ) – https://www.magzter.com/CA/L%C3%AConra-h-Uisge-Dhearg/LUD—Sgr%C3%ADo%E1%B8%83-Gae%E1%B8%8Beala%C4%8B/Lifestyle/1019852
Peeċo (Corporra) – https://www.peecho.com/print/en/1146146
Patreon (Digiteaċ ⁊ Corporra) – https://www.patreon.com/posts/lud-sgriob-01-22-67649695