Eaglais Achadh Beileag
Eaglais Achadh nam Beileag
(1888 gu 1988)
‘S eaglais eachdraidh an-mhath a-muigh air nam Machairean sa Ghleann Uisge Dhearg agus tha nasg an-láidir le h-eaglais seo leis nan Eileanan eadar Éireann ’s Albainn – nan Eileanan Siar gu h-áiridh.
‘S eaglais na Cléirich e fhé sin, ach bhunaidh ’s chuir sin shuas le daoine as Leòdhais ’s na h-Earchadh eadar 1888 gu 1906. Bhunaidh ead muinntir math san áite seo ‘gus thánaig ead gu Gleann Uisge Dhearg mar bha sluagh mór nan Gàedheal ann agus bha talamh
an-mhor ann air nam machairean, agus dh’iarraidh ead fhé do’n ealaich a-muigh as riaghaltas Sasuinn agus as na tighearnan talamh sa dhachaigh ’staigh san Ghàedhealtachd cuideachd gun teagamh. Dh’obair ead air an eaglais seo nuair a fhuair ead àm-shaor aca eadar 1888 gu 1906. Cha robh ead àm-shaor mór aca mar bha bochd ead fhé cuid-mhor agus dh’iarraidh ead do’n obair le biadh ’s beó cuideachd.
Bha ’n eaglais san obair eadar 1888 gu 1988 gun sos le ciad bliadhain, agus ’s Eaglais Gàedhealach air sin cuideachd mar chuaidh na Gàedheal ann do rinn paidreacha le ciad bliadhain annseo. Bha Gàedhlig an chiad-cànan an-seo le cúpla ciad bliadhain eadar 1800 no 1811 gu 1980an, agus thánaig sin bhríste mar bha plean ’s obair cruadh-uabhasach an-seo le riaghaltas cóigeamh agus thánaig órduigh aca’muigh as thairis na dtonnta sa baile Lunnainn, Sasuinn mar dh’iarraidh ead do bhristeamh spiorad nan Gàedheal an-seo. Ach, chan rabh ’s chan eil ’s cha bhithidh ead caithream le sin mar tha sluagh Fíor Gàedheal an-seo’muigh air nam Machairean agus bithidh ead le chéile ‘gus cuiridh ead sabaid ’s obair an-mhor do chur beó chun gu Gàedhlig Uisge Dhearg ’s gach aon dual-chainnt Gáilig air ais a-rithist gun teagamh agus l cuidich Dhia.
Le Daibhidh MacFearchair
Artaigil às a LUD – Sgríobh Róimh – 01-22
Issuu (Digiteach) – https://issuu.com/lionra-uisge-dhearg/docs/lud-01-22
Magzter (Digiteach) – https://www.magzter.com/…/LUD—Sgr%C3…/Lifestyle/874652
Peecho (Corporra) – https://www.peecho.com/print/en/1101525
Patreon (Digiteach ⁊ Corporra) – https://www.patreon.com/posts/lud-sgriobh-01-67649378
Eaglais Aċaḋ Beileag
Eaglais Aċaḋ nam Beileag
(1888 gu 1988)
‘S eaglais eaċdraiḋ an-ṁaṫ a-muiġ air nam Maċairean sa Ġleann Uisge Ḋearg agus ṫa nasg an-láidir le h-eaglais seo leis nan Eileanan eadar Éireann ’s Albainn – nan Eileanan Siar gu h-áiriḋ.
‘S eaglais na Cléiriċ e ḟé sin, aċ ḃunaiḋ ’s ċuir sin ṡuas le daoine as Leòḋais ’s na h-Earċaḋ eadar 1888 gu 1906. Ḃunaiḋ ead muinntir maṫ san áite seo ‘gus ṫánaig ead gu Gleann Uisge Ḋearg mar ḃa sluaġ mór nan Gàeḋeal ann agus ḃa talaṁ an-ṁor ann air nam maċairean, agus ḋ’iarraiḋ ead ḟé do’n ealaiċ a-muiġ as riaġaltas Sasuinn agus as na tiġearnan talaṁ sa ḋaċaiġ ’staiġ san Ġàeḋealtaċd cuideaċd gun teagaṁ. Ḋ’obair ead air an eaglais seo nuair a ḟuair ead àm-ṡaor aca eadar 1888 gu 1906. ċa roḃ ead àm-ṡaor mór aca mar ḃa boċd ead ḟé cuid-ṁor agus ḋ’iarraiḋ ead do’n obair le biaḋ ’s beó cuideaċd.
Ḃa ’n eaglais san obair eadar 1888 gu 1988 gun sos le ciad bliaḋain, agus ’s Eaglais Gàeḋealaċ air sin cuideaċdmar ċuaiḋ na Gàeḋeal ann do rinn paidreaċa le ciad bliaḋain annseo. Ḃa Gàeḋlig an ċiad-cànan an-seo le cúpla ciad bliaḋain eadar 1800 no 1811 gu 1980an, agus ṫánaig sin ḃríste mar ḃa plean ’s obair cruaḋ-uaḃasaċ an-seo le riaġaltas cóigeaṁ agus ṫánaig órduiġ aca’muiġ as ṫairis na dtonnta sa baile Lunnainn, Sasuinn mar ḋ’iarraiḋ ead do ḃristeaṁ spiorad nan Gàeḋeal an-seo. Aċ, ċan raḃ ’s ċan eil ’s ċa ḃiṫiḋ ead caiṫream le sin mar ṫa sluaġ Fíor Gàeḋeal an-seo’muiġ air nam Maċairean agus biṫiḋ ead le ċéile ‘gus cuiriḋ ead sabaid ’s obair an-ṁor do ċur beó ċun gu Gàeḋlig Uisge Ḋearg ’s gaċ aon dual-ċainnt Gáilig air ais a-riṫist gun teagaṁ agus l cuidiċ Ḋia.
Le Daiḃiḋ MacFearċair
Artaigil às a LUD – Sgríoḃ Gaeḋealaċ – 01-22
Issuu (Digiteaċ) – https://issuu.com/lionra-uisge-dhearg/docs/lud-sg-01-22
Magzter (Digiteaċ) – https://www.magzter.com/…/LUD—Sgr%C3…/Lifestyle/888057
Peeċo (Corporra) – https://www.peecho.com/print/en/1101526
Patreon (Digiteaċ ⁊ Corporra) – https://www.patreon.com/posts/lud-sgriob-01-22-67649695
